Արյան ընդհանուր քննությունը (ԱԸՔ) օրգանիզմի վիճակը գնահատելու, սկրինինգային, առաջին լաբորատոր թեստն է, որը պատկերացում է տալիս արյան ձևավոր տարրերի քանակի, որակի և նրանց միմյանց հետ հարաբերության մասին:
ԱԸՔ ներառում է հեմոգլոբինի, լեյկոցիտների, էրիթրոցիտների, թրոմբոցիտների քանակական հաշվարկ, վերջիններիս բաշխումը ըստ ծավալի և կոնցենտրացիայի, ինչպես նաև էրիթրոցիտների նստեցման արագությունը (ԷՆԱ):
Լայնածավալ (развернутый) ԱԸՔ մեջ ավելանում է նաև լեյկոցիտների տարատեսակների տոկոսային և բացարձակ արժեքների որոշումը:
Օրգանիզմի ոչ բնականոն գործունեության ժամանակ փոխվում է արյան ձևավոր տարրերի կազմը և այդ փոփոխության որոշումը օգնում է բժշկին կողմնորոշվել բուժման մեջ:
ԱԸՔ միջոցով ախտորոշվում են այնպիսի պաթոլոգիաներ, ինչպիսիք են՝ արյան չարորակ հիվանդությունները, անեմիաները, թրոմբոցիտոպենիան, մոնոնուկլեոզը և այլն: Ցույց է տալիս օրգանիզմում առկա բորբոքային պրոցեսները, նրանց տարատեսակները: Մեծ նշանակություն ունի ինչպես հիվանդությունների ախտորոշման, այնպես էլ մոնիթորինգի համար:
ԷՆԱ-ն հետազոտություն է, որը խոսում է բորբոքային պրոցեսների առկայության մասին: Պայմանավորված է նրանով, որ բորբոքման ժամանակ սինթեզվում են սուր փուլի սպիտակուցներ, որոնց տեսակարար կշիռը մեծ է. այս սպիտակուցները նստում են էրիթրոցիտների վրա և խթանում դրանց իջեցումը: Այդ իսկ պատճառով բորբոքային պրոցեսների ժամանակ ունենք ԷՆԱ-ի բարձր ցուցանիշներ:
Հետազոտությունը ժամանակակից լաբորատոր կենտրոններում կատարվում է ավտոմատ հեմատոլոգիական անալիզատորների միջոցով, որոնք հաշված րոպեների ընթացքում տալիս են 20-25 պարամետր