Որպես ոչ ինվազիվ ախտորոշման մեթոդ՝ ուլտրաձայնային հետազոտությունը (ՈՒՁՀ, սոնոգրաֆիա) ամենաինֆորմատիվ մեթոդներից է: Այն լայնորեն կիրառվում է ամենատարբեր հիվանդությունների ախտորոշման համար: Հետազոտության ժամանակ կիրառվող ուլտրաձայնային ալիքների չափաքանակն անվնաս է մարդու առողջության համար: Ուլտրաձայնային հետազոտությունը կիրառվում է հիվանդությունների ախտորոշման, ախտաբանական գործընթացի պարբերական հսկողության և բուժման արդյունքների գնահատման նպատակով:
«Ցիտո» բժշկական կենտրոնը հագեցած է 3D/4D տեխնոլոգիայի «TOSHIBA Aplio 500platinum» ուլտրաձայնային համակարգով, որը ապահովում է անթերի պատկերի ստացում՝ անկախ այցելուի մարմնակազմական առանձնահատկություններից և օրգանների տեղակայման խորությունից: Գունավոր և սպեկտրալ դոպլերոգրաֆիայի մեթոդներից բացի, համակարգում կիրառվում է նաև «Advanced Dynamic Flow» եզակի տեխնոլոգիան, որով կարելի է բարձր տարածական և ժամանակային վերլուծությամբ ստանալ անոթային հունի պատկերը` ընդհուպ մինչև մազանոթային ցանցը: «Aplio 500 platinum»-ը ունի հատուկ ծրագրեր` ներքին օրգանների որակական և քանակական փոփոխությունների գնահատման համար: Դրանք են.
– կոմպրեսիոն էլաստոգրաֆիան` հյուսվածքների էլաստիկության որակական և քանակական գնահատման համար
(«ELASTO Q»ն ՈւՁՀ-ի բնագավառում ամենանոր և ամենահեռանկարային մեթոդներից մեկն է, որի հիմքում ընկած է տարբեր հյուսվածքների էլաստիկության յուրահատկությունը)
– Էխոկարդիոգրաֆիկ առանձնահատուկ ծրագրերը` հյուսվածքային դոպլերի ռեժիմում արդյունքների քանակական վերլուծության հնարավորությամբ
ՈՒլտրաձայնային հետազոտոթյան առավելություններն են՝ ճառագայթման վտանգի բացակայություն – այս մեթոդն անվտանգ է նույնիսկ հղիների և երեխաների համար, բազմակի կրկնության հնարավորություն, հետազոտության անցավ ընթացք, հետազոտության արդյունքների արագ ստացում, բարձր ինֆորմատիվություն, հիվանդության ամենավաղ շրջաններում ախտորոշման հնարավորություն։
Հետազոտվում են մակերեսորեն տեղակայված փափուկ հյուսվածքները՝ մկաններ, ենթամաշկային ճարպաբջջանք:
Գերձայնային ալիքի միջոցով հնարավոր է հետազոտել նաև պերիֆերիկ նյարդերը:
Այն թույլ է տալիս տեսնել նյարդը ամբողջ երկայնքով, չափումներ կատարել, որոշել ախտաբանական փոփոխությունների առկայությունը:
Մեթոդը կիրառվում է նյարդերի մինշարք ախտաբանական վիճակների դեպքում, որոնք են՝
- նյարդի վնասվածք` սալջարդ, ձգում, պատռվածք, կտրում և այլն
նեյրոպաթիաներ - նյարդի ոչ տրավմատիկ սուր և խրոնիկ ախտահարումներ
- նյարդերի նորագոյացություններ` նևրոմաներ, շվանոմաներ և այլն
Բոլոր այս վիճակները բերում են համապատասխան հատվածի ցավի, թմրածության, տարազգացողության, հնարավոր է նաև մկանային ատրոֆիայի:
Էխոսրտագրություն(ЭХО)-ը պարտադիր ցուցված է նրանց, ովքեր կրծքավանդակում ունեն ցավեր, հևոցի զգացողություն, սրտխփոցներ, զարկերակային ճնշման բարձրացումներ, գլխացավեր, գիտակցության կորուստ, սրտի արատ և այլն:Էխոսրտագրությունը հնարավորություն է տալիս գնահատելու սրտի կառուցվածքային առանձնահատկությունները՝ սրտի խոռոչների չափերը, սրտամկանի կծկողականությունը, փականային ապարատը, հայտնաբերել սրտի բնածին և ձեռքբերովի արատները, սրտամկանի սնուցման խանգարումները: Էխոսրտագրությունը կարելի է կատարել բազմաթիվ անգամ. այն բացարձակ անվտանգ հետազոտություն է ցանկացած տարիքում անցնելու համար և ցուցված է նաև հղիության ժամանակ:
Կրծքագեղձի ուլտրաձայնային հետազոտությունը թույլ է տալիս ախտորոշել հետևյալ փոփոխությունները.
- մաստոպաթիաներ
- բարորակ և չարորակ գոյացություններ
- ներծորանային պապիլոմատոզի նախնական ախտորոշում
- ծորանների վիճակի գնահատում
- բորբոքային օջախների (մաստիտի) ախտորոշում
- թևատակի լիմֆատիկ հանգույցների վիճակի գնահատում
Դուպլեքս հետազոտությունը անոթների գերձայնային հետազոտությունն է, որի ժամանակ ուսումնասիրվում են մագիստրալ և ծայրամասային անոթների կառուցվածքային և ֆունկցիոնալ առանձնահատկությունները, անոթների պատերի վիճակը, լուսանցքը, գնահատվում է արյան հոսքի ցուցանիշները ներկա ժամանակում:
Ցիտո բժշկական կենտրոնում կատարվում են հետևյալ հետազոտությունները ՝
- Վերին վերջույթների մագիստրալ անոթների դուպլեքս,
- Ստորին վերջույթների մագիստրալ անոթների դուպլեքս,
- Պարանոցի անոթների դուպլեքս։
Վերին վերջույթների անոթների դուպլեքս հետազոտության ցուցումները ՝
- Վերին վերջույթների այտուցվածություն,
- Վերին վերջույթների վրա կարմրած, ցավոտ օջախներ,
- Վերին վերջույթների ցավ և թմրածություն հանգստի ժամանակ և հատուկ դիրքերում։
Ստորին վերջույթների անոթների դուպլեքս հետազոտության ցուցումները ՝
- Ստորին վերջույթների այտուցվածություն (թրոմբերի առկայությունը ժխտելու, և դրանց վտանգի աստիճանը գնահատելու նպատակով),
- Ստորին վերջույթների վրա կարմրած, ցավոտ օջախներ, լայնացած լարանման երակներ,
- Քայլելիս սրունքի կամ ազդրերի շրջանում առաջացող ցավեր և մկանային կծկումներ,
- Շաքարային դիաբետ,
- Անոթային վիրահատություններից առաջ կամ անոթների վրա կատարած միջամտություններից /զոնդավորումից/ հետո, այլ վիրահատություններից առաջ, որպես պրոֆիլակտիկա,
- Արյան մեջ խոլեստերինի, տրիգլիցերիդների բարձր մակարդակ։
Պարանոցի /էքստրակրանիալ/ դուպլեքս հետազոտության ցուցումները
- Գլխացավ, գլխապտույտ (գիտակցության կորուստ),
- Վերջույթների միակողմանի թմրածություն և խոսքի խանգարումներ,
- Արյան մեջ խոլեստերինի, տրիգլիցերիդների բարձր մակարդակ,
- Պարանոցի շրջանում անոթազարկի զգացողություն,
- Պարանոցի շրջանի երկարատև անհասկանալի ցավեր։
Էլաստոգրաֆիան ժամանակակից գերձայնային հետազոտություն է, որը հնարավորություն է տալիս ուսումնասիրել հյուսվածքների պնդությունն ու ճկունությունը:
Ֆոլիկուլոմետրիան, որն իրականացվում է (ՈՒՁՀ սքրինինգի) միջոցով, հրաշալի միջոց է ֆոլիկուլի աճին հետևելու համար:
Փոշտի սոնոգրաֆիկ հետազոտություն.
- օրխիտ
- էպիդիդիմիտ
- հիդրոցելե
- նորագոյացություններ
- վարիկոցելե
Լիմֆատիկ հանգույցների ուլտրաձայնային հետազոտությունը թույլ է տալիս ախտորոշել հետևյալ զոնաները (շրջանները).
- պարանոցային լիմֆային հանգույց
- թևատակի լիմֆային հանգույց
- աճուկային լիմֆային հանգույցի հետազոտություն՝ չափերի, ձևի գնահատում և այլն
Օրթոպեդիայում և ռևմատոլոգիայում հոդերի սոնոգրաֆիան օգտագործվում է և՛ որպես ախտորոշման եղանակ, և՛ որպես բուժման եղանակ: Ի տարբերություն այլ առավել հայտնի թանկ հետազոտությունների (MRI և CT), հոդերի սոնոգրաֆիան դինամիկ հետազոտություն է, ինչը թույլ է տալիս հոդը հետազոտել շարժման ժամանակ՝ ուշադրություն դարձնելով ցավոտ կետերի վրա: Սոնոգրաֆիայի օգնությամբ կատարվում են տարատեսակ բժշկական միջամտություններ, այդ թվում նաև ներհոդային կամ միջջլային ներարկումներ: Փափուկ հյուսվածքների և հոդերի սոնոգրաֆիան օգտագործվում է տարբեր տեսակի գոյացությունների պունկցիաների և բիոպսիաների նպատակով՝ սոնոգրաֆիայի օգնությամբ հայտնաբերվում է գոյացությունը և միլիմետրային ճշգրտությամբ իրականացվում է մանիպուլյացիան:
Վահանաձև գեղձի ուլտրաձայնային հետազոտությունը թույլ է տալիս ախտորոշել դրա հետևյալ փոփոխությունները.
- վահանաձև գեղձի չափերի և ծավալի գնահատում
- վահանաձև գեղձի դիֆուզ փոփոխություններ
- վահանաձև գեղձի հանգույցների ախտորոշում
- վահանաձև գեղձի բարորակ և չարորակ գոյացությունների ախտորոշում
Որովայնի օրգանների սոնոգրաֆիան թույլ է տալիս հետազոտել և ախտորոշել
Լյարդի
• Լյարդի չափերի փոփոխությունները
• Լյարդի հյուսվածքի փոփոխությունները
• Լյարդի բարորակ և չարորակ գոյացությունների ախտորոշում
• Լյարդային երակների և զ/ե-ի չափերի փոփոխությունը
Լեղապարկ
• Լեղապարկի ձևի և չափերի գնահատում
• Լեղապարկի պատերի հաստության գնահատում
• Լեղապարկի գոյացությունների ախտորոշում/պոլիպ և այլն/
• Լեղապարկի քարերի ախտորոշում
• Լեղու թանձրության գնահատում
Ենթաստամոքսային գեղձի
• Ենթաստամոքսային գեղձի չափերի գնահատում
• Ենթաստամոքսային գեղձի հյուսվածքի գնահատում
• Վիրսունգյան ծորանի լայնության գնահատում
• Ենթաստամոքսային գեղձի գոյացությունների ախտորոշում
Երիկամներ
• Երիկամների չափերի գնահատում
• Բաժակ-ավազանային համակարգի գնահատում
• Երիկամների քարերի և ավազի առկայության ախտորոշում
• Երիկամների գոյացությունների ախտորոշում/բարորակ և չարորակ/
Միզապարկ
• Միզապարկի պատերի գնահատում
• Միզապարկի գոյացությունների ախտորոշում
Փայծաղ
• Չափերի և ձևի գնահատում
• Փայծաղի հյուսվածքի գնահատում
• Փայծաղի գոյացությունների ախտորոշում
Փոքր կոնքի օրգանների սոնոգրաֆիան թույլ է տալիս ախտորոշել և գնահատել
Արգանդի
• Ձևի,չափերի և տեղակայման գնահատում
• Միոմետրիումի փոփոխությունների ախտորոշում
• Արգանդի բարորակ և չարորակ գոյացությունների ախտորոշում
Էնդոմետրիումի
• Հաստության և համասեռության գնահատում
• Էնդոմետրիումի գոյացությունների ախտորոշում
Ձվարանների
• Չափերի,տեղակայման և ձևի գնահատում
• Ֆոլիկուլոմետրիա
• Ձվարանների գոյացությունների ախտորոշում
• Ձվարանների և արգանդափողերի բորբոքային հիվանդությունների ախտորոշում
• Փոքր կոնքի խոռոչում հեղուկի կուտակման ախտորոշում
Հղիություն
• Հղիության 1-ին եռամսյակի սկրինինգ